Co wzmacnia skuteczność badań społecznych?
Realizacja procesów badawczych wymaga odpowiedniego przygotowania działań, które będą stanowić trzon realizowanego zadania. W kwestii przygotowania procesu mieście się nie tylko ułożenie planu, ale także wybór odpowiednich narzędzi, które pozwolą na pogłębianie realizowanych badań społecznych.
Fundamentem właściwie przeprowadzanego projektu jest jednak dobre zrozumienie tematu oraz zagadnień, do których odnosi się będzie proces.
Badanie otwarte na nowe możliwości
Kierując uwagę na realizację projektów warto zwrócić uwagę na tak zwaną analizę danych zastanych – desk research. Do ich głównych zalet zaliczyć można:
- brak bądź minimalne nakłady finansowe związane z ich pozyskaniem;
- łatwy dostęp do ich uzyskania;
- wielość funkcji, do których się odnoszą (mogą być zaczątkiem badania, stanowić wsparcie projektu lub być głównym źródłem informacji danych).
Dzięki wykorzystaniu analizy danych zastanych można otrzymać potrzebne informacje do zrealizowania skutecznego badania społecznego, które będzie odnosić się do głównego celu badania, a przy tym pozwoli na konstruowanie wniosków popartych rzetelnymi informacjami.
Dane zastane… O co z nimi chodzi?
Jeśli chodzi o same dane zastane to pozwalają one na pogłębienie posiadanych informacji na temat badanego zagadnienia traktowanego jako całość, ale także można mówić o nich pod kątem konkretnych aspektów zawierających się w badanym zagadnienia. Wśród źródeł danych zastanych można wyróżnić:
- statystyki i zestawienia;
- dokumenty urzędowe;
- różnorakie wyniki badań społecznych tj. opisy czy raporty.
Dane, które pozwalają działać
Mając na uwadze walory desk research wykorzystywanych w różnych projektach badawczych należy w szczególny sposób podkreślić, iż:
- analizy te charakteryzują się łatwym dostępem do nich;
- umożliwiają analizę na dużych próbach;
- badacz nie ma wpływu na pozyskiwane dane.
Każda z tych zalet ułatwia przeprowadzanie procesów badawczych, co skraca potrzebny czas na przeprowadzenie całego procesu badawczego. Warto przy tym zwrócić uwagę, że zastosowanie analizy danych zastanych otwiera przed badaczem nowe możliwości.
Desk research dostarcza potrzebnych informacji
Przede wszystkim możliwości, które pojawiają się wraz z zastosowaniem analizy danych zastanych związane są z uzyskaniem szerszej perspektywy patrzenia na badane zagadnienie, co następnie umożliwia:
- ujmowanie badanego zagadnienia z różnych stron;
- zauważenie rozwiązań, które dotychczas nie były wykorzystane;
- wskazanie zależności i korelacji występujących między różnymi zdarzeniami.
Ujmując analizę danych zastanych w perspektywie badań społecznych można o nich powiedzieć, że dają szansę na pogłębienie wiedzy na temat społeczeństwa, w którym się działa oraz wspierają proces formułowania wiarygodnych wniosków.
Metody jakościowe w procesach badawczych
Zdając sobie sprawę ze złożoności prowadzonych procesów badawczych warto zwrócić uwagę także na kwestie związane z wykorzystaniem takich metod badawczych jak indywidualne wywiady pogłębione czy zogniskowane wywiady grupowe. Przynależą one do metod jakościowych i mogą być wykorzystane z powodzeniem w badaniach społecznych. Wśród ich wspólnych cech można wyznaczyć:
- utrzymanie bezpośredniej relacji między osobami zaangażowanymi w badanie;
- zagrożenie mogące wynikać z obecności osoby przeprowadzającej wywiad – badanie.
Mówiąc o zagrożeniach wynikających z obecności osoby przeprowadzającej wywiady – badanie ma się na myśli możliwość wywierania (nawet nieświadomego) wpływu tej osoby na uczestników badania i na udzielane przez nie odpowiedzi (tzw. efekt ankietera).
Badanie na wiele sposobów…
Zogniskowane wywiady grupowe przeprowadzane są przez moderatora, który czuwa nad poprawnym przebiegiem badania zgodnym z wcześniej ustalonym scenariusze. W badaniu tym uczestniczy grupa osób, która wspólnie wypracowuje stanowisko na tematy podlegające badaniu. Natomiast indywidualne wywiady pogłębione:
- koncentrują się na wywiadach, w których uczestniczy ankietowany i ankietujący;
- przeprowadzane są w oparciu o wcześniej przygotowane narzędzie.
Procesy potrzebują narzędzi
Rozumiejąc potrzeby wynikające z prowadzonych badań społecznych rozwija się narzędzia badawcze, które mogą zostać wykorzystane w celu właściwego zrozumienia badanego zagadnienia. Pozwala to nie tylko na podejmowanie efektywnych działań, ale przede wszystkim na rozszerzanie posiadanej informacji na temat otaczającego nas świata,